LokSound in de G 4/5 107

 

G 4/5 107 in 1991 boven Bergün. Op de achtergrond het bergdorpje Latsch.

 

Al sinds Märklin met het digitaal systeem (van Lenz) voor gelijkstroombanen kwam reed ik digitaal. Op dat moment bouwde ik aan een Bemo baan naar het voorbeeld van de Rhätische Bahn. De inbouw van de toen grote decoders was problematisch. Bij de meeste locs moest daarvoor één cabine worden opgeofferd. Weer wat jaren later kwam de eerste sounddecoder. Dat was voor mijn locs helemaal niet te doen. Ik besloot in 2004 over te stappen naar normaalspoor H0 en nam (tijdelijk) afscheid van de RhB.

Hoe anders is het nu. De huidige microdecoders kunnen veel meer en zijn zo klein dat ze in elke loc terecht kunnen. Bemo leverde in 2016 al weer een tijdje de eerste RhB locs met sound, maar nog geen stoomloc. Na het zien van een filmpje over de inbouw van sound in een Bemo G 4/5 besloot ik het in 2016 zelf te proberen. Daarom maar eens een G 4/5 aangeschaft, natuurlijk de 107!

 

De firma ESU had voor de LokSound micro V4.0 het geluid van de G 4/5 beschikbaar. De microdecoder kon in de tender van de stoomloc. Maar voor de bijgeleverde luidspreker was weinig plek. Vooral als er nog een PowerPack ingebouwd wordt. Nu leverde ESU de ultra kleine 50326, een luidspreker met de afmetingen 12x14x5,5 mm. Op het filmpje was deze in de stoomketel voor de motor ingebouwd.  De ketel past net over de kleine luidspreker. Wel is een stukje ballastgewicht verwijderd. Dat was niet erg, de loc is grotendeels van metaal en weegt zwaar genoeg. Ik heb decoderdraad gebruikt voor de verbinding met de decoder. Deze dunne draadjes werden over de motor gelegd. Ook hier paste de ketel nog overheen.

 

De locomotief heeft een star frame en antislip bandjes. Ik had verwacht dat daardoor de stroomafname onvoldoende was. De inbouw van een PowerPack moest dit probleem opheffen. Ik had echter vergeten om de decoder instelling CV 113 (overbruggingstijd door Powerpack) hoger te zetten. Standaard staat deze op waarde 32 wat overeenkomt met een halve seconde. Dat was jaren lang voldoende! Pas na 4 jaar rijden bemerkte ik dat de loc toch ergens bleef staan. Ik heb de waarde op 150 gezet, 2,4 sec. De loc rijdt nu overal overheen, maar zal bij een noodstop 2,4 seconden door rijden. De stroomafname is dus zo slecht nog niet. Ook de tenderwielen geven stroom door.

 

 

In de tender was het helemaal passen en meten, er is ruimte verkregen door het kleiner maken van het ballastgewicht. De decoder kwam langs één van de zijwanden, de "Powerpack" paste in het midden. Voorin de tender was weinig ruimte vanwege de diep liggende kolenbak. Het paste dus allemaal maar net.

 

 

In mijn onwetendheid heb ik de luidspreker op kop gemonteerd. Het geluid is echter perfect. Ik laat het maar zo.

Op de foto's staat de 107 nog met het naambord "Albula" op het machinistenhuis. Dat had ze nog niet in 1990. Ik heb inmiddels een vervangend machinistenhuis.

 

Dus wie er nog een machinistenhuis met naambord "Albula" wil hebben, meldt zich maar.....

 

Het geluid in de rijdende stoomloc is goed te horen in deze film:

Decoder instellingen

 

Na inbouw dienen enkele decoder instellingen aangepast te worden:

  • Configuratie CV29 waarde 2+4+8+32 = 46 (28 rijstappen+analoog bedrijf toestaan+RailCom+lang adres)
  • Toevals geluid uit: CV61 en CV62 waarde 0
  • Overbruggingstijd PowerPack: CV113 waarde 150 (ca. 2,4 sec)
  • Optrek en remvertraging, beperkt i.v.m. aansturing door Koploper: CV3 en CV4 waarde 10

Ik vind de toevals geluiden helemaal niets. Kolen scheppen, water pompen, veiligheidsklep,  leuk dat het er op zit, maar niet op een moment als je dat niet wilt horen.

 

Mijn wens was om naast de gewone uitlaat van stoom ook te horen: 

  • Remblokken piepen, vlak voor stilstand.
  • Luchtpomp slaat aan, direct na een stop.
  • Bij stilstand achtergrondgeluid: een licht sissen.
  • Bij vertrek geluid openstaande cilinderkranen: een luid blazen.
  • En in het schaduwstation alle geluid uit.

Het remgeluid, het achtergrondgeluid en het blazen van de cilinderkranen zijn bij levering standaard ingesteld.

De luchtpomp laat ik door Koploper aan zetten, net zoals het uit en aan zetten van alle geluiden in het schaduwstation.

 

Pagina aangevuld op 3-12-2021